• Cytatów używajcie tylko jeżeli jest to potrzebne! Jeżeli chcecie komuś odpisać używajcie @ z nazwą użytkownika.

Rak pęcherza moczowego - jak go wykryć?

kumpel

Member
Co to jest rak pęcherza moczowego?

Rak pęcherza moczowego to nowotwór złośliwy, który powstaje z nabłonka wyścielającego od wewnątrz pęcherz moczowy – narząd położony w miednicy, którego zadaniem jest czasowe przetrzymanie wytworzonego przez nerki moczu.

Najczęstszym typem raka pęcherza moczowego jest rak z komórek przejściowych, inaczej rak przejściowokomórkowy. Ponad 90% wszystkich nowotworów pęcherza moczowego ma tę budowę. Inne typy są zdecydowanie rzadsze. Mogą składać się z połączenia różnych typów nieprawidłowej tkanki lub też z utkania jednolitego, innego niż rak z komórek przejściowych (na przykład rak gruczołowy lub rak płaskonabłonkowy).

Przyczyny zachorowania i jakie są czynniki ryzyka?

Ryzyko zachorowania u palaczy tytoniu jest niemal trzykrotnie wyższe niż u osób niepalących. U mężczyzn to palenie tytoniu jest odpowiedzialne z połowę nowych zachorowań na raka pęcherza moczowego. Także inne karcynogeny (substancje sprzyjające powstawaniu nowotworów złośliwych), które wydalane są z organizmu z moczem mogą powodować raka pęcherza moczowego. Wśród tych substancji wymienia się między innymi aminy aromatyczne. Niektóre grupy zawodowe są narażone na kontakt z karcynogenami. Wśród nich wymienia się pracowników przemysłu skórzanego, gumowego, pracujących przy produkcji tkanin, osoby pracujące w przemyśle metalowym (produkcja aluminium i przemysł stalowy), osoby pracujące w przetwórstwie ropy naftowej i przy produktach ropopochodnych, kontaktujących się zawodowo z barwnikami

Najczęstsze objawy choroby

U większości pacjentów pierwszym objawem choroby jest krwiomocz (czerwone zabarwienie moczu wywołane obecnością krwi w moczu), często ze skrzepami krwi. U części pacjentów występuje także częste oddawanie moczu z towarzyszeniem bólu. W niektórych przypadkach pierwszym objawem jest zatrzymanie moczu (niemożność oddania moczu mimo uczucia parcia na mocz). Wśród objawów sugerujących znaczne zaawansowanie choroby można wymienić chudnięcie, brak apetytu, bóle okolicy lędźwiowej, bóle okolicy krocza, obrzęki kończyn dolnych. W przypadku występowania przerzutów występują rozmaite objawy związane z lokalizacją zmian.

Rozpoznanie choroby

W przypadku wystąpienia nawet pojedynczego epizodu krwiomoczu konieczne są badania ukierunkowane na potwierdzenie lub wykluczenie guza w pęcherzu moczowym.

Badanie lekarskie.
Badanie USG jamy brzusznej z objęciem pęcherza moczowego (ważne jest aby w trakcie badania USG pacjent miał wypełniony pęcherz moczowy, dlatego na badanie warto zabrać butelkę niegazowanej wody i wypić ją bezpośrednio przed badaniem i nie oddawać moczu), zwykle jest to pierwsze badanie obrazowe wykonywane w przypadku podejrzenia raka pęcherza moczowego.
Cystoskopia jest badaniem, w trakcie którego lekarz urolog ocenia obraz wnętrza pęcherza moczowego przez wziernik wprowadzony do wnętrza pęcherza przez cewkę moczową, w przypadku potwierdzenia obecności guza chory jest kierowany na zabieg tzw. przez cewkowej elektroresekcji (ang. TUR – trans-urethral resection).
Podstawą rozpoznania choroby jest wynik badania histopatologicznego wycinków (tkanki guza) pobranych w trakcie zabiegu diagnostycznego.

Badania przesiewowe

Obecnie nie zaleca się wykonywania rutynowych badań przesiewowych. Także w Polsce nie działa program przesiewowy w kierunku wykrycia raka pęcherza moczowego. Diagnostyka w kierunku raka pęcherza moczowego jest prowadzona w przypadku podejrzenia choroby. Ważna jest edukacja, przede wszystkim osób o większym ryzyku zachorowania, której celem jest uczulenie na wczesne objawy choroby.

Ocena stopnia zaawansowania i złośliwości:

W ocenie stopnia zaawansowania stosuje się skalę TNM, gdzie T oznacza zaawansowanie choroby w samym pęcherzu moczowym, N – stan węzłów chłonnych, M – obecność przerzutów odległych. W celu określenia stopnia zaawansowania i doboru optymalnego leczenia do stanu pacjenta wykonuje się następujące badania:

Badanie lekarskie.
Badanie USG jamy brzusznej. W niektórych przypadkach zaleca się badanie tomografii komputerowej lub tomografii rezonansu magnetycznego (NMR) jamy brzusznej, urografię. Badania te przynoszą dane dotyczące zaawansowania choroby a także stanu górnych i dolnych dróg moczowych i ewentualnych utrudnień w odpływie moczu z pęcherza.
Badania obrazowe klatki piersiowej (np. RTG klatki piersiowej lub tomografia komputerowa klatki piersiowej), scyntygrafia kości - w przypadku podejrzenia przerzutów do kości. Inne badania obrazowe (np. RTG kości, tomografia komputerowa mózgu) wykonywana jest w przypadku wskazań (objawów sugerujących obecność przerzutów w tej lokalizacji).
Oznaczenie morfologii krwi obwodowej, badań ogólnych krwi ze szczególnym zwróceniem uwagi na wydolność nerek, która w tym rozpoznaniu jest często upośledzona.
Badanie histopatologiczne tkanki pobranej w trakcie przezcewkowej elektroresekcji guza pęcherza moczowego. Zabieg przezcewkowej elektroresekcji (TUR-T) jest zabiegiem diagnostycznym, a w części przypadków także leczniczym. Niezwykle istotne jest prawidłowe wykonanie tego zabiegu przez operującego urologa – pobranie wycinków powinno zostać przeprowadzone tak głęboko, by do badania histologicznego została pobrana nie tylko śluzówka z naciekiem nowotworowym, ale także głębiej położona warstwa mięśniowa pęcherza moczowego. Wtedy histopatolog może ocenić stan tejże warstwy. Uważa się, że w przypadku braku zajęcia warstwy mięśniowej przez utkanie raka elektroresekcja jest także zabiegiem leczącym, w części przypadków z uzupełnieniem leczenia wlewkami dopęcherzowymi (wskazania opisane w dalszej części). W przypadku zajęcia warstwy mięśniowej pęcherza konieczne staje się bardziej agresywne leczenie a elektroresekcja ma jedynie znaczenie diagnostyczne.

Stopień złośliwości oznacza histopatolog na podstawie obrazu tkanki nowotworowej pod mikroskopem. Obecnie dzieli się nowotwory pęcherza moczowego na:

brodawczaki o niskim potencjale złośliwości (PLNUMP) - nowotwory bez tendencji do przerzutowania i naciekania w głąb pęcherza, mających tendencję do nawracania miejscowego,
raki o niskim potencjale złośliwości (low-grade)
raki o wysokim potencjale złośliwości (high-grade). Ten ostatni wiąże się z agresywnym przebiegiem choroby.

Leczenie raka pęcherza moczowego

Leczenie raka pęcherza moczowego jest uzależnione przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby oraz stanu pacjenta. Pacjentów, zależnie od zaawansowania choroby, można podzielić na trzy zasadnicze grupy:

Pacjenci z rakiem urotelialnym ograniczonym do pęcherza moczowego, bez naciekania mięśniówki. Zabiegiem leczącym jest elektroresekcja przezcewkowa. W przypadku mnogich zmian w pęcherzu moczowym, obecności tak zwanego carcinoma in situ lub zmian nawrotowych należy rozważyć wlewki dopęcherzowe jako leczenie uzupełniające (napełnienie przez cewnik pęcherza moczowego roztworem zawierającym lek – cytostatyk lub szczepionkę przeciwgruźliczą BCG).

Pacjenci z rakiem pęcherza moczowego, z naciekaniem mięśniówki, bez przerzutów odległych. Pacjenci wymagają usunięcia pęcherza moczowego (leczenie z wyboru) lub radioterapii. W części przypadków leczenie poprzedza się chemioterapią, co poprawia wyniki leczenia. Brak jest dowodów, by leczenie cytostatyczne po operacji lub radioterapii (tak zwane leczenie uzupełniające) poprawiało rokowanie i nie jest rutynowo stosowane.

Pacjenci z rakiem pęcherza moczowego i przerzutami odległymi. Przyjmuje się, że chorzy ci są poza możliwością trwałego wyleczenia. U tych pacjentów rozważa się w miarę możliwości leczenie cytostatyczne (chemioterapię). Jego celem jest poprawa jakości życia, u części chorych wydłużenie przeżycia. U wszystkich chorych prowadzone jest postępowanie paliatywne, to jest leczenie, którego celem jest zmniejszenie natężenia objawów choroby.
 

Podobne tematy

Do góry