• Cytatów używajcie tylko jeżeli jest to potrzebne! Jeżeli chcecie komuś odpisać używajcie @ z nazwą użytkownika.

Leczenie raka stercza

kumpel

Member
Rak stercza - jak go leczyć?

Co to jest rak stercza?

Rak stercza, nazywany także rakiem prostaty lub rakiem gruczołu krokowego jest nowotworem, który powstaje w obrębie tego gruczołu. Gruczoł krokowy jest narządem położonym w miednicy, poniżej pęcherza moczowego i ku przodowi od odbytnicy.

Rolą gruczołu krokowego jest produkowanie płynu nasiennego stanowiącego środowisko właściwe dla plemników. Większość nowotworów złośliwych wywodzących się z gruczołu krokowego to nowotwory powstałe z tkanki gruczołowej stercza – dlatego nazywane rakiem gruczołowym lub gruczolakorakiem stercza, prostaty lub gruczołu krokowego.

Rozpoznanie choroby

Podejrzenie nowotworu gruczołu krokowego powstaje zwykle po oznaczeniu stężenia PSA w surowicy krwi (z ang. Prostatic Specific Antygen) oraz badaniu lekarskim gruczołu palcem przez kiszkę stolcową (tak zwane badanie per rectum). Badanie palcem przez kiszkę stolcową –– pozwala na ocenę gruczołu krokowego palcem. Niepokój budzi stwierdzenie twardego guzka w gruczole krokowym lub wzmożenie spoistości prostaty. W przypadku podejrzenia raka stercza lekarz diagnozujący zleca zwykle pobranie materiału histopatologicznego – obecnie jest to najczęściej biopsja gruboigłowa pod kontrolą utrasonografii z wykorzystaniem sondy przezodbytniczej (ang. TRUS -Trans-rectal Ultrasound).

Rozpoznanie raka stercza można postawić jedynie na podstawie badania pod mikroskopem wycinków z tkanki raka lub po ocenie komórek nowotworowych – żadne inne badanie nie pozwala na postawienie pewnego rozpoznania.

LECZENIE KAŻDEGO NOWOTWORU UZALEŻNIONE JEST OD JEGO RODZAJU ORAZ STOPNIA ZAAWANSOWANIA

Ocena stopnia zaawansowania i złośliwości

W ocenie stopnia zaawansowania stosuje się skalę czterostopniową, gdzie kolejne stopnie oznacza się jako A, B, C, D oraz skalę TNM, gdzie T oznacza zaawansowanie choroby w samym gruczole krokowym, N – stan węzłów chłonnych, M – obecność przerzutów odległych. Pełne omówienie tych skal przekracza zakres broszury. W celu określenia stopnia zaawansowania i, co za tym idzie, optymalnego leczenia wykonuje się następujące badania:

1. Badanie lekarskie, w tym –koniecznie – badanie per rectum.
2. Badanie TRUS ( USG transrektalne).
3. Badanie histopatologiczne/mikroskopowe wycinków z biopsji stercza.
4. Oznaczenie PSA.
5. Badania obrazowe klatki piersiowej i jamy brzusznej (np. RTG klatki piersiowej i USG j. brzusznej), scyntygrafia kości, RTG kości w przypadku podejrzenia istnienia przerzutów do kości.
6. Badania laboratoryjne zależnie od wskazań lekarskich.

Stopień złośliwości oznacza histopatolog na podstawie obrazu bioptatów (fragmentów guza pobranych w trakcie biopsji) lub wycinków tkanki nowotworowej pod mikroskopem. Najpowszechniej stosowana jest tzw. skala/suma Gleasona, w której nowotwór może uzyskać od 2 do 10 punktów. Im wyższa punktacja nowotworu, tym wyższy jest stopień jego złośliwości (wtedy przewiduje się bardziej agresywny przebieg choroby).

Leczenie raka stercza- zasady ogólne

Możliwości leczenia raka stercza są uzależnione przede wszystkim od stopnia zaawansowania choroby, ale również od wieku, w jakim zdiagnozowano chorobę, od ogólnej formy pacjenta, współistniejących chorób takich jak choroby serca, nadciśnienie, cukrzyca, otyłość. W wielu przypadkach jest wskazane i celowe, aby przed podjęciem decyzji o leczeniu chory odbył konsultacje z lekarzami różnych specjalności biorących udział w terapii. Są to tzw. konsultacje wielodyscyplinarne z zespołem lekarzy, w których jest lekarz urolog – chirurg, onkolog radioterapeuta – lekarz zajmujący się leczeniem napromienianiem, często też lekarz onkolog kliniczny, idealnie także psycho-onkolog i rehabilitant. Coraz częściej w leczeniu onkologicznym liczą się też preferencje pacjenta, który w oparciu o wiedzę, jaką uzyska od lekarza specjalisty może podjąć decyzję o wyborze leczenia. Niestety nadal mimo postępu medycyny i onkologii część terapii niesie za sobą ryzyko pewnych powikłań, czasem konieczności zmiany wyglądu pacjenta, ograniczeń w codziennym funkcjonowaniu i dlatego ważne jest, aby osoba, która poddaje się leczeniu miała tego świadomość.

Wskutek coraz lepszej dostępności do badań takich jak PSA na całym świecie wzrasta liczba nowotworów we wczesnych stopniach zaawansowania, część z nich ma „bardziej łagodny” charakter, przebieg tak powolny, że nie zagraża on pacjentowi, wobec tego mężczyzna ten nie wymaga agresywnego leczenia. Jednocześnie jednak prowadzona jest obserwacja urologiczno-onkologiczna, która gwarantuje włączenie leczenia o ile byłoby konieczne – postępowanie to nazywane jest aktywną obserwacją.

Rak prostaty niskiego ryzyka ( o dobrym rokowaniu), musi spełniać wszystkie poniższe warunki:

nowotwór o niskim zaawansowaniu w samym gruczole krokowym (stopień T1-T2a – rak wewnątrz prostaty nie zbliżający się do granic narządu)
niska złośliwość w badaniu mikroskopowym ( stopień w skali Gleasona 2 do 6)
niskie PSA < 10 ng/ml

Leczenie radykalne jest to takie leczenie, którego celem jest trwałe wyleczenie z choroby. Jest to możliwe wyłącznie we wczesnych stopniach zaawansowania choroby, kiedy to utkanie nowotworowe występuje jedynie w obrębie gruczołu krokowego. Obecność zmian przerzutowych jest czynnikiem dyskwalifikującym z leczenia radykalnego. Właśnie z tego powodu tak istotne jest wczesne wykrycie raka stercza. Istnieją dwa podstawowe sposoby leczenia radykalnego: leczenie operacyjne i napromienianie.

Leczenie operacyjne polega na usunięciu całego gruczołu krokowego wraz z pęcherzykami nasiennymi. Jest to tak zwana prostatektomia radykalna. Możliwe jest to zwykle drogą zabiegu otwartego (cięcie operacyjne w dole brzucha) lub w wyspecjalizowanych ośrodkach metodą zabiegu laparoskopowego. Operacja taka jest proponowana pacjentom w dobrej formie, u których prognozuje się przeżycie powyżej 10 lat. Powikłania tego zabiegu to podobnie jak w przypadku innych operacji najczęściej ryzyko m.in. krwawienia, zakażenia. Specyficznie po takich zabiegach, zwłaszcza w przypadku dużych guzów może występować zaburzenie wzwodu prącia, trudności w trzymaniu moczu (różnego stopnia niekontrolowany „wyciek” moczu z pęcherza moczowego) czasem zwężenia pooperacyjne cewki moczowej utrudniające oddawanie moczu. Po każdym zabiegu wykonuje się badanie mikroskopowe usuniętych tkanek, ostateczne ustalenie rodzaju i wielkości nowotworu. Na tej podstawie lekarz urolog lub onkolog może zaplanować dalsze postępowanie lub obserwację.

Radioterapia polega na napromienieniu całego gruczołu krokowego, w którym stwierdzono raka promieniami jonizującymi. Lekarz radioterapeuta wykonuje u chorego specjalne badanie tomografii komputerowej, przy pomocy którego wyznacza miejsce prostaty tzw. pole radioterapii. Następnie odbywa się planowanie leczenia z wyliczeniem dokładnych parametrów ( miejsca, czasu trwania naświetlań) dla każdego pacjenta. Zwykle radioterapię prostaty łączy się z leczeniem hormonalnym, zazwyczaj kilka miesięcy przed, w trakcie i u części chorych do 3 lat od zakończenia radioterapii. Powikłania radioterapii wiążą się z jednoczesnym i trudnym do uniknięcia napromienieniem narządów przylegających do gruczołu krokowego: pęcherza moczowego i odbytnicy. Wśród powikłań najczęściej zdarza się podrażnienie pęcherza moczowego objawiające się częstszym oddawaniem moczu, czasem krwiomoczem oraz podrażnienie odbytnicy dające skłonność do biegunek, występowania krwi stolcu, czy dyskomfortu w tej okolicy. Efekt napromieniania można ocenić dopiero po dłuższym czasie, czasem nawet po kilku latach.

Napromienianie może zostać przeprowadzone na dwa sposoby:
teleradioterapia polega na napromienianiu gruczołu krokowego z zewnętrznego urządzenia położonego poza ciałem pacjenta,
brachyterapia polega na umieszczeniu bezpośrednio w gruczole krokowym źródła promieniotwórczego.

Zależność rozwoju raka prostaty od męskich hormonów została opisana w latach czterdziestych XX wieku. Hormonoterapia u pacjentów z rakiem stercza ma na celu wyeliminowanie wpływu hormonów męskich (głównie testosteronu) na komórki raka. Hormonoterapia może być stosowana jako metoda samodzielna u chorych z chorobą zaawansowaną, również jako element leczenia skojarzonego z napromienianiem. Wieloletnie leczenie hormonalne niesie ze sobą ryzyko nasilenia zaburzeń metabolicznych zwłaszcza w zakresie skłonności do otyłości, cukrzycy, osteoporozy, zaburzeń w gospodarce tłuszczowej, chorób serca.

U chorych z zaawansowanym rakiem prostaty, można rozważać również leczenie paliatywną chemioterapią i radioterapią.
 

Podobne tematy

Do góry